Natuurfilm: Wilde zwijnen in Teutoburger Woud

De Westdeutsche Rundfunk (WDR) zendt op dinsdag 30 december — 's avonds tussen 20:15 uur en 21:00 uur 3 — een documentaire uit over de wilde zwijnen die zich in het Duitse Teutoburger Woud ophouden. Deze dieren kunnen niet alleen met hun tamelijk grote snuit dieper in de aarde wroeten waarmee ze een extra mogelijkheid hebben voor het vinden van voedsel: truffels, bijvoorbeeld. Tegelijkertijd zorgen zij met die ' woelig-woelende werkzaamheden' ervoor dat andere dieren in het bos daarna gemakkelijker toegang hebben tot wormen en wortelen. Deze wilde zwijnen zijn met hun lichaam eveneens in staat om zich zodanig te wentelen dat er een prima slaapplaats voor het relatief omvangrijke lichaam ontstaat.
Een jaarlang heeft filmer Gunter Goldmann een kudde wilde zwijnen in dat bos gevolgd, en het resultaat daarvan kunnen we in ongeveer drie kwartier aan beeldmateriaal bekijken. Daarin onder meer de kleintjes — nieuwgeborenen — en de zich flink wat ruwer gedragende volwassen mannetjes, die zich in de herfst vooral doen gelden.
Volgens kenners van het Teutoburger Woud ontgaat veel van deze pracht aan de duizenden bezoekers die voor geheel andere doeleinden in die regio komen.

Zes films over dierenleven in het Wilde Rusland

Zes maal Wildes Russland
De regionale Duitse televisiezender Norddeutscher Rundfunk (NDR) — welke via diverse kabelmaatschappijen in Nederland te ontvangen is, en anders wel via de schotelantenne — heeft de nacht van woensdag 24 op donderdag 25 december uitgekozen als Tierfilmnacht. Daarin zullen — tussen middernacht en 04:30 uur — achtereenvolgens zes films van drie kwartier worden vertoond, die alle het dierenleven in een deel van het Wilde Rusland laten zien.

00:00 - 00:45 uur — Kaukasus
00:45 - 01:30 uur — Oeral
01:30 - 02:15 uur — Siberië
02:15 - 03:00 uur — Het verre Oosten
03:00 - 03:45 uur — Kamtsjatka
03:45 - 04:30 uur — The Making of Wildes Russland

Waarschijnlijk gaat het om films, die alweer enkele jarengeleden zijn opgenomen, behalve de tweede aflevering, over de Oeral. Bij die laatste meldt de NDR door middel van pictogrammen dat het om een stereo-uitzending gaat, die op het formaat 16:9 zal worden uitgezonden.

Pinguinmoeders op trektocht — dinsdag op WDR-tv

Ei in spekplooi
Als het wintert op de zuidpool, heersen daar soms temperaturen van zeventig graden Celsius onder nul, en trekken er stormen over dat ijslandschap, die bij vlagen een snelheid van honderdzestig kilometer per uur bereiken. Toch hebben de zogeheten keizerpinguins, welke daar onder die barre omstandigheden leven, deze extreme periode uitgekozen om hun kinderen ter wereld te brengen. Daaraan kleven echter wel enige gevaren. Terwijl het mannetje op zijn voeten het enige ei laat balanceren dat het vrouwtje heeft gelegd — opdat het in een spekplooi tegen de ergst koude wordt beschermd, is het vrouwtje onderweg naar zee om daar vis te vangen dat man, kind en haarzelf als voedsel moet dienen. Daartoe moet ze soms wel tachtig kilomter, niet zelden in volstrekte duisternis afleggen.


Gevaarlijke onderneming
Eenmaal bij zee aangekomen, is de tocht met de daaraan verbonden gevaren nog lang niet ten einde, aangezien er op ijsschotsen tal van zeeluipaarden op hun prooi wachten. Door al die inspanningen is het vrouwtje ook nog eens verzwakt, en in de praktijk betekent dit dat niet al die dieren het er levend afbrengen en de weg terug kunnen aanvaarden. Alleen de ware doorbijters slagen erin met het voedsel bij de wederhelft terug te keren. Intussen zijn de kuikens uit het ei gekropen en hebben die — overigens net als de vader — honger. Als zij hun echtgenote, respectievelijk de moeder niet zien terugkeren, betekent dit dat het kuiken zal sterven en niet zelden is dat ook het lot van de weduwnaar.

Documentaire
Dinsdag 23 december presenteert de regionale Duitse televisiezender Westdeutscher Rundfunk — één van de regionale Dritten Programme van de ARD — de documentaire film Wanderungen der Pinguine. De rolprent biedt in spectaculaire beelden de aangrijpende pogingen tot lijfsbehoud van deze vogelsoort op Antarctis, de wis en waarachtig allerlaatste wildernis die zich op het ondermaanse bevindt. De film begint direct na de Tagesschau; om 20:15 uur en heeft een duur van drie kwartier. Het is een documentaire in digitale kwaliteit, die zal worden uitgezonden in breedbeeld.

Het grote belang van de kleine Noordelijke IJszee

Laatste aflevering
In de achtdelige documentaireserie Oceans, die bij de Britse televisiezender BBC Two op het programma staat, wordt op vrijdag 19 december, 's avonds tussen 22:00 uur en 23:00 uur onze tijd, een nieuwe aflevering uitgezonden. En die is meteen de laatste bijdrage van deze reeks, welke verslag doet van een wetenschappelijke expeditie, die zich ten doel heeft gesteld alle oceanen van onze planeet aan een nader onderzoek te ondewerpen. Het resultaat is onder meer vastgelegd in deze acht documentaires die ieder bijna een uur duren.
De slotaflevering, Arctic Ocean behandelt de Noordelijke IJszee, die de kleinste en meest ondiepe van alle oceanen op aarde is. Maar juist deze ijszee heeft een zeer belangrijke functie bij het stabiliseren van het klimaat op onze planeet.

Winter in het Amerikaanse Yellowstone Park

Dierenleven in nationaal park
Het eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste zendt maandag 15 december in de programmareeks Erlebnis Erde weer een nieuwe aflevering uit: Bären, Trapper, Bisons — Winter im Yellowstone. Deze natuurdocumentaire toont het dierenleven tijdens de winter in het befaamde Yellowstone Park, dat het eerste nationale park ter wereld werd, in 1872.
Deze film van Janet Hess en Jane Moore zal worden uitgezonden tussen 20:15 uur en 21:00 uur. Het is een documentaire die door de regionale zenders Westdeutscher Rundfunk en Norddeutscher Rundfunk, in samenwerking met Stern, is gerealiseerd. De film wordt in breedbeeld uitgezonden.
Het is, gezien het winterse karakter van de beelden, helemaal niet verbazingwekkend dat de zender erop wijst dat het zien van al die daar nog levende dieren tot nadenken stemt en derhalve prima in de sfeer van het kerstfeest past.
____________
Foto: Zomer in Yellowstone Park.

Als dieren alarm slaan (2) — nog twee afleveringen

Deel 4 en 5
Op maandag de 15de en dinsdag 16 december zullen de beide laatste afleveringen uit de vijfdelige natuurserie Wenn Tiere Alarm schlagen op Arte-televisie te zien zijn; deze beide documentaires duren drie kwartier en worden uitgezonden tussen 19:00 uur en 19:45 uur.
De aflevering van maandag 15 december is getiteld Die Tsunami-Warner. Deze film van Kamel Kezadri uit 2008, die voor Arte France werd gerealiseerd, behandelt het vermogen van bepaalde dieren zulke nauurcatastrofes niet alleen te voelen aankomen, maar deze te kunnen ontvluchten. Doordat ze in principe met zulk gedrag signalen geven, zouden die door kenners zich door deze zodanig kunnen laten leiden dat er consequenties aan kunnen worden verbonden. In de documentaire wordt nog eens gekeken naar dat eventuele vermogen van de dieren in kwestie.
De laatste aflevering, op dinsdag 16 december, heet Die Erde bebt, een titel die voor zich spreekt. Die behandelt de vraag of dieren aardbevingen voelen aankomen en hun conclusies daaruit trekken.
Deze 43 minuten durende documentaire, eveneens van Kamel Kezadri, en tevens dit jaar gereedgekomen, wordt, net als de andere aflveringen, op het formaat 16:9 uitgezonden.
Herhalingen van deze vijf documentaires zijn door Arte-TV vooralsnog niet gepland.
__________
Een eerste artikel, over de afleveringen 1-3 in deze reeks, is op deze site verschenen op maandag 8 december.
____________
Foto: Kamel Kezadri/Mona Lisa; Arte France

Een stukje bos als afsluiter van fles of kruik

BBC-documentaire
In de veelzijdige documentaire-reeks met de overkoepelende titel Natural World — die door de Britse televisiezender BBC Two wordt gepresenteerd —, is op dinsdag 9 december, 's avonds tussen 21:00 uur en 22:00 uur onze tijd — het fenomeen Kurk aan de beurt. In de nieuwe aflevering die de titel draagt Cork — forest in a bottle, komt Francesco Garrett, die kurkproducent is, aan het woord, die uitlegt wat er zoal verloren zal gaan als de tot dusver veel gebruikte houten kurken — in de hals van (wijn)flessen en dergelijke — zullen worden vervangen door een variant uit kunststof.


Niet iedereen beseft dat kurk een houtvariant is. Immers, dit product is afkomstig van de eikenschors en kan worden gebruikt nadat het zo ongeveer een kwart eeuw heeft gerijpt.
De presentatie van het programma zal worden verzorgd door David Attenborough.
__________
Afbeelding: deel van een kurkeik.

Als dieren alarm slaan — over het opvangen van signalen die op dreigend groot onheil wijzen

In troebel water
ARTE-televisie begint op maandag 8 december met de uitzending van de eerste aflevering uit een reeks van vijf documentaires over het vermogen van enkele diersoorten om grote dreigingen voor het milieu en andere catastrofes voor de natuur te neutraliseren dan wel zulke te voelen aankomen.
Drie dagen achtereen deze week — te beginnen op maandagavond — worden de eerste drie afleveringen, alle met een duur van zo'n drie kwartier uitgezonden, steeds tussen 19:00 uur en 19:45 uur.
De eerste aflevering draagt de titel In trüben Gewässern. Het is een Franse documentaire uit 2008 van regisseur Vincent Amoureux. Deze is voorzien van stereofonisch geluid en is opgenomen voor uitzending op het formaar 16:9. Hierin wordt6 getoond hoe dergelijke dieren wetenschappers in staat stellen de gradatie van de vervuiling van zeewater en van drinkwater niet alleen vast te stellen maar op basis daarvan eveneens tegenmaatregelen te initiëren.
Een herhaling van deze aflevering zal worden uitgezonden op maandag 15 december, vanaf 16:50 uur.
____________
Foto: © Arte F, Vincent Amoureux.

Crocodile blues — Sterft de gaviaal uit?

Krokdil met snavel
Op dinsdag 2 december presenteert BBC Two Television een nieuwe aflevering van de door David Attenborough gepresenterde reeks Natural World. Dat zal gebeuren in de avonduren tussen 21:00 en 22:00 uur onze tijd. Deze keer besteedt die uitzonderlijke kenner en onderzoeker van de natuur aandacht aan de oudste krokodillensoort ter wereld: de gaviaal.


Helaas wordt deze diersoort — een heel bijzondere viseter — met uitsterven bedreigd. En plotseling is deze neergang onderhevig aan een versneld tempo. Weliswaar is het aantal van deze dieren de laatste jaren al schrikbarend afgenomen, maar daar heeft nu ook nog een mysterieuze ziekte de kop opgestoken.
Het dier, dat de Latijnse naam Gavialis gangeticus draagt, wordt gekenmerkt door een lange, smalle bek en komt in India voor, waar het alsheilig wordt beschouwd en aan Visjnoe is gewijd. Als synoniem geldt de opvallende, hoewel juiste, toch niet van humor gespeende benaming snavelkrokodil.

De das in het wild — in Groot-Britannië

De weinig waargenomen gast
Dat men in Groot-Brittannië enerzijds dol is op huisdieren, doch anderzijds de meest abject denkbare jacht op vossen maakt, toont hoe gespleten die natie is als het om bescherming van dieren en de daaraan verbonden natuur gaat. In een van de talrijke natuurseries op de televisie Britain's wild places presenteert BBC Two op dinsdag 11 november een korte aflevering in deze serie. Tien minuten — tussem 21:50 uur en 22:00 uur — duurt de film New Forest Badgers over de das. Hoezeer het dier ook geliefd is bij het Engelse volk, slechts zelden wordt er een exemplaar waargenomen.

Autumnwatch — Britse fauna in de herfst (3)

Vissen, zeehonden, en terugblikken
Onder verwijzing naar de korte bijdragen op dit net van maandag 27 oktober en van maandag 3 november, willen we u informeren over de nog drie resterende bijdragen over de Britse flora en fauna die de televisiezender BBC Two deze week, steeds op hetzelfde tijdstip — tussen 21:00 uur en 22:00 uur — zal presenteren.
Op dinsdag 4 november zal onder meer aandacht worden besteed aan het onderwerp Vogels voeren.
Op woensdag 5 november volgen tips om wilde dieren de winter door te helpen. Vervolgens wordt een duik genomen tussen agressieve kongeralen — een grote vis die ook wel conger wordt genoemd, en die verwant is aan de meer bekende paling — en wordt opnieuw een kijkje genomen bij de zeehondenkolonie om te zien hoe het deze intussen is vergaan.
Donderdag 6 november nemen de drie presentatoren — Bill Oddie, Kate Humble en Simon King — voor de laatste keer een kijkje bij de grijze zeehonden op de Farne-eilanden. De rest van de zendtijd die avond zal worden gebruikt voor een terugblik op de hoogtepunten in de uitzendingen van de afgelopen weken

Autumnwatch — Britse fauna in de herfst (2)

Raven en grijze zeehonden
In de aflevering van Autumnwatch, die de Britse tv-zender BBC Two hedenavond, tussen 21:00 uur en 22:00 uur, in de aanbieding heeft, wordt onder meer aandacht besteed aan het leven van de raven in het Noorden van Wales, en krijgt de kijker tevens de gelegenheid zich te laten meenemen naar de Farne-eilanden om dan — via de beeldbuis in de huiskamer — het doen en laten van de grijze zeehonden aldaar te volgen. Deze dieren zijn eveneens bekend onder de naam kegelrob. Die benaming is ontstaan door de ietwat kegelvormige kop die deze dieren hebben.

Europa's Wilde Oosten in Wit-Rusland

Bisons en wisenten
De Duits-Franse cultuurzender Arte-televisie zendt op maandagavond 3 november, tussen 19:00 en 19:15 uur, een documentaire uit over Europa's zogeheten Wilde Oosten: het nationale park Belovesjkaja Poesjtsja in Wit-Rusland. Het betreft een Duitse documentaire uit 2006 van Iduna Wünschmann, die door Arte op het formaat 16:9, voorzien van stereofonisch geluid, in HD-kwaliteit zal worden gepresenteerd.
In dit laaggelegen wildpark komen zelfs dieren voor die in Europa reeds sedert 1920 als uitgestorven golden, zoals de bison, die voor onze contreien als 'vergane glorie' werd beschouwd, maar in dit natuurgebied worden ze zelfs gefokt. Voorts kan het zomaar gebeuren dat er plotseling een groep wisenten op een open plek in het woud wordt gesignaleerd. Tussen Grodno en Brest leven er inmiddels zo'n driehonderd van deze dieren in Belovesjkaja Poesjtsja. De vele inspanningen voor het behoud van dit grandioze wildpark hebben hun vruchten afgeworpen. Zo geldtt het park sedert 1992 als wereld-erfgoed van de Unesco.
In deze documentaire — die op maandag 10 november, vanaf 16:45 uur door Arte-tv zal worden herhaald — wordt u op de hoogte gebracht van het wel wee van flora en fauna in dat gebied.
Al spreekt het vanzelf, toch zij het met nadruk gezegd: Van harte aanbevolen!

Autumnwatch — Britse fauna in de herfst

Rood en bruin, de kleuren van de herfst
Tussen 21:00 uur en 22:00 uur presenteert de Britse televisiezender BBC Two een aflevering van de natuurserie Autumnwatch, over de Britse fauna in de herfst. In deze aflvering worden de rode eekhoorns getoond, die huizen op het eiland Brownsea in Dorset, voorts bronstige damherten in de bossen en ten slotte grijze zeehonden op de
Farne-eilanden.
Kate Humble, Simon King en Bill Oddie presenteren deze aflevering.

In de bossen van Oost-Pruisen — Natuurfilm over de flora en fauna aldaar, dinsdag 19 augustus op WDR

Dinsdag 19 augustus, in de avonduren tussen 20:15 uur en 21:00 uur, zendt het regionale televisieprogramma van Duitslands derde publieke televisienet, WDR (WestDeutscher Rundfunk), de natuurdocumentaire Ostpreußens Wälder uit. Een herhaling zal worden uitgezonden op donderdag 21 augustus, in de middag tussen 14:15 uur en 15:00 uur.
Oost-Pruisen staat bekend om de hoeveelheid historische steden en de aanwezigheid van een groot aantal meren. Maar daar is meer te vinden dat het oog kan strelen en het hart verwarmen: tal van diersoorten en een weelde aan planten die slechts in weinig Europese gebieden meer aan te treffen is.
Meer details over deze fascinerende documentaire van de allerwegen bekende natuurfilmer Thomas Willers zijn te vinden in een korte redactionale bijdrage op de programmapagina van de website van de zender WDR Fernsehen.

Nieuwe, zesdelige natuurdocumentaire over China

Op de Duitse zender WDR
Op donderdag 3 juli, 's middags om 14:15 uur start de Westdeutsche Rundfunk (WDR) een nieuwe zesdelige natuurdocumentaire over het verre China. In de eerste aflevering die tussen drie kwartier zal duren, is de aandacht gericht op de Schätze des Südens. Het betreft hier een met een grote inzet van personen en materieel gedraaide, internationale BBC-documentaire, die onder meer moet aantonen dat het uitgestrekte Rijk van het Midden zich langzaam maar zeker meer openstelt voor de blikken uit het Westen, zeker daar waar het om het vele millennia oude landschap en de daarin bestaande natuur gaat.
Er is gefilmd buiten de platgetreden paden, die reeds langere tijd in ieder geval enigermate toegankelijk zijn. Dat rechtvaardigt de overkoepelende titel van de documentaire: Wildes China.
Meer hierover is te lezen in de uitgebreide toelichting, die op de Programmseite van de WDR te raadplegen valt.

Eveneens via Nederland 2
Aanstaande zaterdag 5 juli, om 20:15 uur, zal de Evangelische Omroep, via Nederland 2, eveneens een begin maken met deze Engelse reeks, die de overkoepelende Engese titel Wild China heeft gehouden. De eerste aflevering heeft bij ons de titel Het hart van de draak gekregen. Iets meer daarover valt te lezen in de relatief korte toelichting die op de site van Nederland 2 is te vinden.

Driedelige documentaire over een ontdekkingsreis in het Noorden van Canada — op Arte-televisie

Reis door de wildernis
Drie avonden achtereen deze week, te beginnen op dinsdag 17 juni, presenteert de Frans-Duitse cultuurzender Arte, steeds tussen 19:00 uur en19:45 uur, een aflevering van de zeer recentelijk gereedgekomen, driedelige reportageserie van Ralf Breier over een reis die Chris Breier en Dan Pahmann door de wildernis in het noordelijke gedeelte van Canada hebben gemaakt. Zij hebben die reis ondernomen in de voetsporen van de Schotse ontdekkingsreiziger annex bonthandelaar Alexander Mackenzie (1764-1820).
De beide ondernemende heren hebben zich daarmee een niet bepaald eenvoudige taak gesteld, vooral als men bedenkt dat de gebieden die zij via waterwegen hebben aangedaan, veelal op zeekaarten niet voorkomen en dat zij daarbij niet zelden werden geconfronteerd met kustgedeelten waar geen mens woont. En de plotselinge omslagen in weersgesteldheid met alle gevolgen vandien gingen gepaard met al even zware beproevingen. Ondanks hun uitrusting met de nieuwste zogeheten hi-tech snufjes, kwamen ze dikwijls voor verrassingen te staan die het nodige aan energie, alsook inspanningen en doorzettingsvermogen hebben gevergd.
De serie is oorspronkelijk gemaakt voor de West Deutsche Rundfunk.
De eerste aflevering, die over riffen en waterwoestenijen gaat, legt meteen een link naar het derde deel, Water worlds, van de BBC-documentaireserie Planet Earth die in elf aflveringen eveneens dagelijks op ARTE te zien is sedert maandag 16 juni. De derde aflevering van die reeks start een half uur na het einde van de onderhavige documentaire, dus om 20:15 uur.
____________
Afbeeldingen
1. Alexander Mackenzie, omstreeks 1800 geschilderd door Thomas Lawrence (1769-1830).
2. Foto: © Christian Breier uit 2007.

Egels pikken nu dagelijks weer een graantje mee

Gemêleerd gezelschap in stadstuin
Onlangs was ik bij de opening van een tentoonstelling in een galerie in Groningen. De liefst denkbare huishoudhond Amber, die naar vrijwel alle exposities meegaat zolang daar de toegang voor viervoeters niet is verboden, en dit allang gewend is — als ze eenmaal in zo'n behuizing is geweest, gaat ze de volgende keer uit zichzelf wel naar de ingang, respectievelijk direct naar binnen, ook als daar niet echt iets te doen valt — mag altijd rekenen op veel aandacht en dat is haar nog liever dan lekkere hapjes. Eén van de flamboyante bezoekers stelde vast dat de hond een juweel was en impliceerde dat ze wel heel anders tegen katten zou zijn dan tegen ons mensen. Mijn verweer, dat Amber uitstekend met drie katten in eigen huis — en diverse bezoekende van tal van buren — leefde, stootte op hilariteit; het verhaal dat ze ook dol was op vogels — nee, niet om die op te eten — bleek al minder geloofwaardig en de mededeling dat ze 's nachts gewoon op de egels in de tuin afstapte, werd weggewuifd: in een stad waren immers geen egels.
Al vele decennia hebben wij, de vorige honden en katten en ikzelf, elke nacht een reeks egels in de tuin, die de rest van het eten voor de katten — en meestal is dat kipgehakt — komen verorberen. Veelal zijn er twee tegelijk, die elk van een ander bordje of uit een ander bakje eten. De afgelopen nacht waren ze met zijn drieën: volwassen, dikke, grote egels. Samen aten ze uit één bord het resterende kipgehakt.

Nakomelingen
Al eerder hadden we het mooie moment dat een egelechtpaar met twee kleine kinderen kwam. Het was in de tijd dat we zeven katten hadden en een hond, die als gevolg van invaliditeit van zijn bazin, vrijwel uitsluitend bij ons vertoefde. Op een nacht, toen de vier egels bij de keukendeur gereed zaten en ikzelf net een nest met vijf katten had, hebben we uitgeprobeerd of een gezamenlijke maaltijd zou lukken. Egels en hun kind(eren), kattenmoeder met enkele van haar kinderen. Er was niet meer voor nodig dan een grote schaal met kipgehakt; vredig hebben zij gezamenlijk de maaltijd gebruikt.
Op de bovenste foto is een egel kennelijk zo uitgehongerd dat deze ook overdag even in de tuin naar voedsel kwam zoeken. Het zat hem of haar mee: een van de katten had niet alles verorberd.
En voor al degenen, die zich eventueel afvragen hoe het ooit komt tot cohabitatie tussen deze per definitie reeds zeer prikkende dieren met elk zo'n 100.000 parasieten op het lichaam, tonen wij hierbij hoe dat bij deze soort in z'n werk gaat. Wij beseffen onze informatieplicht.
Minder besef hadden we toen deze gebeurtenis plaatshad. De beide minnende priklichamen waren hun avontuur tegen de zijmuur van ons huis begonnen en dat maakte zoveel lawaai dat we bij het ontwaken als gevolg van dat laweit meenden dat de Barbaren dan wel politieke engerlingen — voorzover dat niet hetzelfde is — waren neergestreken om ons huis te rammen.
We hebben het gebeuren toen toch maar snel voor u vereeuwigd. Waarvan akte.

Een heel uur over het leven in het Zwarte Woud

Planet Wissen
Maandag 10 maart zendt de Duitse regionale televisiezender Westdeutscher Rundfunk in de reeks Planet Wissen een documentaire uit over het leven in het Schwarzwald — Von Bauern, Flößern und Tüftlern. De uitzending begint om 15:00 uur en duurt precies een uur; deze zal worden gepresenteerd door Birgit Klaus en Dennis Wilms.
Zoals dat op vele terreinen van het leven en over gebeurtenissen in de wetenschappen en in de natuur het geval is, bestaan er tal van idyllische verhalen, en dat is ook het geval als we de vooroordelen bekijken die over het Zwarte Woud nog altijd de ronde doen. De Bollenhut en de koekoeksklok zijn toch wel zo romantisch!
In volstrekte tegenstelling met die ideeën, was, en is deels nogaltijd, het leven in die streek tamelijk hard. Het was er onherbergzaam en bijna niemand waagde zich in die omgeving. De oude Romeinen hebben hun veroveringszucht overal in Europa botgevierd, doch het Schwarzwald hebben ze met rust gelaten: pas nadat Keulen eenmaal een stad van grotere omvang en aanzien was geworden, werden de eerste dorpen in dat woud gesticht.
De documentaire, die van commentaar wordt voorzien door de bovengenoemde presentatoren, toont al die verschillende aspecten. De film zal door dezelfde zender worden herhaald op dinsdag 11 maart tussen 08:20 uur en 09:20 uur in de ochtend.
____________
Afbeeldingen
1. Presentatrice van Planet Wissen Birgit Klaus.
2. Boederijen in het Zwarte Woud.
3. Dennis Wilms, presentator van Planet Wissen.

Koningin der oasen: de dadelpalm

Veelvoudig nut
Op maandag 10 maart, 's avonds tussen 19:00 uur en 19:45 uur presenteert de Duits-Franse cultuurzender Arte een natuurdocumentaire. Het thema is de dadelpalm, die in de oasen der woestijnen groeien. De film die in 2007 door Marlinde Krebs is gedraaid voor de regionale zender Saarländischer Rundfunk, en die thans op het formaat 16:9 zal worden voorgesteld, toont de diverse aspecten van deze boom, die in Noord-Afrika de verreweg nuttigste plant is in de economie van de oase. De vruchten ervan dienen als voedingsmiddel, de stammen en bladeren als bouwmateriaal en niet te vergeten voor de vervaardiging van gebruiksartikelen voor het dagelijks bestaan.
Die veelzijdigheid heeft ervoor gezorgd dat de vrucht in Noord-Afrika tot een symbool van het leven is geworden. In Marokko duikt dit symbool van vreugde en rijkdom altijd weer op bij aangename en plechtige gebeurtenissen als verjaardagen, geboorte en overlijden.
De documentaire zal worden herhaald op woensdag 19 maart om 10:00 uur in de ochtend.

Leven in koelen bloede — Reuzenschildpadden

Op maandag 3 maart, 's avonds tussen 22:00 uuren 23:00 uur onze tijd, vertoont BBC 2 television nog weer een aflevering van David Attenboroughs serie Life in cold blood. Deze film draagt de titel Armoured giants en laat ons onder meer parende reuzenschildpadden zien. Op de foto zit de meester van de Britse natuurseries zelf op geringe afstand van twee dezer reuzenschildpadden, van wie de voorste op de foto, kennelijk het mannetje — althans te oordelen naar het achterste van de beide dieren, dat enige willigheid aan de dag schijnt te leggen — even in de camera kijkt als een volleerde televisiepresentator, die van tomeloze geilheid ook niet meer weet hoe dol hij het moet maken. Dit dier, dat nimmer zo geperverteerd kan zijn als een televisiepresentator, heeft echter zonder twijfel het plan om dadelijk iets groots te gaan verrichten. Maandag na elf uur 's avonds zullen we weten of dat vermoeden juist was.

Leven in koelen bloede — Slangen en hun gedrag

Koudbloedige geboorte
Maandag 25 februari zendt het televisiestation BBC1, tussen 22:00 uur en 23:00 uur onze tijd, weer een aflvering uit van David Attenboroughs serie Life in cold blood, over reptielen en amfibieën. Daarover hebben we op deze site al eerder gewezen. De aflevering van maandagavond draagt de titel Sophisticated serpents en gaat over jagende ratelslangen, spugende cobra's en de geboorte van anaconda-jongen.
De uitzending betreft een herhaling van 8 januari dit jaar.

Kluge Vögel — de intelligentie van bergpapegaaien op zuidelijk halfrond filmisch vastgelegd

Werktuigbouwers
Op Nieuw-Zeelanden Nieuw Caledonië leven vogels, die zelf in staat zijn de voor hun doelen benodigde werktuigen te construeren. Daarvoor maken ze gebruik van de zwaartekracht en hun technische denkvermogen, zodat ze, verder met behulp van materiaal dat ze zelf verzamelen, datgene kunnen maken wat ze willen. Enige jaren geleden zouden deze feiten nog naar het rijk der fabelen zijn verwezen, maar inmiddels zijn de bergpapegaaien in kwestie gefilmd bij hun bezigheden en kunnen de feiten niet langer worden genegeerd. Hun onderzoeksdrift is door Immanuel Birmelin en Volker Arzt vastgelegd, en in 2006 in opdracht van de Westdeutscher Rundfunk als documentaire gerealiseerd.
Arte, de Frans-Duitse cultuurzender, toont donderdag 21 februari, 's avons tussen 20:15 uur en 21:00 uur het eerste deel van bijna drie kwartier, van twee verschillende films met de titel Kluge Vögel. Deze documentaire zal worden herhaald op donderdag 28 februari vanaf het middaguur. Het tweede deel van de documentaire dat eveneens via Arte te zien zal zijn, gaat over de zogenaamde hoofdarbeiders onder de slimme vogels.
Op zich zou je geneigd zijn te zeggen dat dergelijke vermogens, zij het dan ook niet in die omvang, eerder moeten zijn gesignaleerd, aangezien onze taal de uitdrukking slimme vogel immers kent.
____________
Foto van de WDR, © Matthey Film.

De sneeuwluipaard van de Himalaja

Vier jaar speuren
Op donderdag, 21 februari 's avonds, tussen 19:00 uur en 19:45 uur, kunnen we via de Frans-Duitse cultuurzender Arte een documentaire zien over de zeldzame sneeuwluipaard in zijn natuurlijke omgeving. Het betreft hier een film van de Amerikanen Hugh Miles en Mitchel Kelly uit 2004, die op het formaat 16:9 zal worden uitgezonden, en een duur van 43 minuten heeft. Vier jaar lang hebben deze mannen de sporen gevolgd van het zeldzamedier, en hij is daarbij tot de gevaarlijke hoogte van 5.000 meter geklommen.
Het is een inbreng van Arte France, en deze wordt slechts eenmaal uitgezonden. De zo nuttige herhalingen, die in diverse andere gevallen op verschillende tijdstippen binnen een redelijke periode (hooguit enkele weken), komt hier dus niet in aanmerking.
_______________
Foto: Hugh Miles.

Zeearend gesignaleerd vlakbij de Stad Groningen

Zeldzaamheid
In het Journaal van TV Noord werd hedenavond om 18:00 uur een bijdrage getoond van Peter Steinfort, die zich heden naar Friescheveen bij Paterswolde — een natuurgebied van zestig hectare onder de rook van Groningen — had begeven, aangezien daar zaterdag een zeearend was gesignaleerd, hetgeen een unicum is voor ons land. Waarschijnlijk is het dier afkomstig uit Scandinavië. Boswachter Bart-Jan Zwiers kon zijn emotioneel geladen enthousiasme nauwelijks onderdrukken, al hield hij zich in, omdat hij hoopte dat de televisiecamera's een glimp van het dier zouden kunnen opvangen. Meer dan een foto, twee jaar eerder genomen toen de vogel zich ook al eens had vertoond, kregen we op de beeldbuis niet te zien. Zwiers vertelde dat de vogel 's avonds komt aanvliegen en in de rust aan de overzijde van de plas neerstrijkt om tussen de aalscholvers te gaan slapen.

Broedplannen?
Zwiers beloofde dat hij direct de mensen van TV Noord zou verwittigen als het dier — dat overigens op eenden en ganzen jaagt — volgend jaar hier wellicht niet alleen, zoals nu, komt overwinteren, maar ook gaat broeden, want die wetenschap wil hij met anderen delen. Kortom, een boswachter, zoals je die eigenlijk alleen nog in boeken over de tijd van toen verwacht.
De 31-jarige Zwiers, die inmiddels anderhalf jaar als boswachter in dat gebied werkzaam is, vindt het ook een geweldige gedachte dat zo dicht bij een grote stad een dergelijke buitenkans zich voordeed. Hij mijmerde dat men vanaf het centrum van de Stad maar een minuut of twintig stevig hoefde door te fietsen om op de plek te geraken waar de ondernemende vogel zich eventueel zou kunnen terugtrekken om te gaan broeden.
Het valt te hopen dat de boswachter nog menigmaal het dier kan gadeslaan en eventueel tevens op de gevoelige plaat kan vastleggen. Dan gaat zijn wens het dier met velen te delen, ook al voor een deel in vervulling.
In 1758 heeft deze vogel van de alom bekende Linnaeus de benaming Haliaeetus gekregen.
____________
Afbeeldingen
1. Volwassen zeearend in vlucht. Spanwijdte der vleugels tussen 2.00 tot 2.50 meter.
2. Getekende zeearenden. Hier ziet u de Haliaeetus albicilla.

Leven in koelen bloede — zondagavond op BBC 1

Bijzondere fenomenen
In de Britse natuurserie Life in cold blood, handelend over reptielen en amfibieën, confronteert David Attenborough de kijkers aanstaande zondagavond via de televisiezender BBC 1 met een nieuwe aflevering, die de titel The cold blooded truth draagt. Hij laat ons daarin kennismaken met parende krokodillen, vechtende schildpadden en worstelende kikkers.
De film begint om 19:00 uur en heeft de lengte van precies een uur, waarna in aansluiting andere curiositeiten worden getoond in de Antiques Roadshow.
__________
Afbeelding: David Attenborough bij een hagedis, in de BBC Serie Life in cold blood.