Natuurfilm: Wilde zwijnen in Teutoburger Woud

De Westdeutsche Rundfunk (WDR) zendt op dinsdag 30 december — 's avonds tussen 20:15 uur en 21:00 uur 3 — een documentaire uit over de wilde zwijnen die zich in het Duitse Teutoburger Woud ophouden. Deze dieren kunnen niet alleen met hun tamelijk grote snuit dieper in de aarde wroeten waarmee ze een extra mogelijkheid hebben voor het vinden van voedsel: truffels, bijvoorbeeld. Tegelijkertijd zorgen zij met die ' woelig-woelende werkzaamheden' ervoor dat andere dieren in het bos daarna gemakkelijker toegang hebben tot wormen en wortelen. Deze wilde zwijnen zijn met hun lichaam eveneens in staat om zich zodanig te wentelen dat er een prima slaapplaats voor het relatief omvangrijke lichaam ontstaat.
Een jaarlang heeft filmer Gunter Goldmann een kudde wilde zwijnen in dat bos gevolgd, en het resultaat daarvan kunnen we in ongeveer drie kwartier aan beeldmateriaal bekijken. Daarin onder meer de kleintjes — nieuwgeborenen — en de zich flink wat ruwer gedragende volwassen mannetjes, die zich in de herfst vooral doen gelden.
Volgens kenners van het Teutoburger Woud ontgaat veel van deze pracht aan de duizenden bezoekers die voor geheel andere doeleinden in die regio komen.

Zes films over dierenleven in het Wilde Rusland

Zes maal Wildes Russland
De regionale Duitse televisiezender Norddeutscher Rundfunk (NDR) — welke via diverse kabelmaatschappijen in Nederland te ontvangen is, en anders wel via de schotelantenne — heeft de nacht van woensdag 24 op donderdag 25 december uitgekozen als Tierfilmnacht. Daarin zullen — tussen middernacht en 04:30 uur — achtereenvolgens zes films van drie kwartier worden vertoond, die alle het dierenleven in een deel van het Wilde Rusland laten zien.

00:00 - 00:45 uur — Kaukasus
00:45 - 01:30 uur — Oeral
01:30 - 02:15 uur — Siberië
02:15 - 03:00 uur — Het verre Oosten
03:00 - 03:45 uur — Kamtsjatka
03:45 - 04:30 uur — The Making of Wildes Russland

Waarschijnlijk gaat het om films, die alweer enkele jarengeleden zijn opgenomen, behalve de tweede aflevering, over de Oeral. Bij die laatste meldt de NDR door middel van pictogrammen dat het om een stereo-uitzending gaat, die op het formaat 16:9 zal worden uitgezonden.

Pinguinmoeders op trektocht — dinsdag op WDR-tv

Ei in spekplooi
Als het wintert op de zuidpool, heersen daar soms temperaturen van zeventig graden Celsius onder nul, en trekken er stormen over dat ijslandschap, die bij vlagen een snelheid van honderdzestig kilometer per uur bereiken. Toch hebben de zogeheten keizerpinguins, welke daar onder die barre omstandigheden leven, deze extreme periode uitgekozen om hun kinderen ter wereld te brengen. Daaraan kleven echter wel enige gevaren. Terwijl het mannetje op zijn voeten het enige ei laat balanceren dat het vrouwtje heeft gelegd — opdat het in een spekplooi tegen de ergst koude wordt beschermd, is het vrouwtje onderweg naar zee om daar vis te vangen dat man, kind en haarzelf als voedsel moet dienen. Daartoe moet ze soms wel tachtig kilomter, niet zelden in volstrekte duisternis afleggen.


Gevaarlijke onderneming
Eenmaal bij zee aangekomen, is de tocht met de daaraan verbonden gevaren nog lang niet ten einde, aangezien er op ijsschotsen tal van zeeluipaarden op hun prooi wachten. Door al die inspanningen is het vrouwtje ook nog eens verzwakt, en in de praktijk betekent dit dat niet al die dieren het er levend afbrengen en de weg terug kunnen aanvaarden. Alleen de ware doorbijters slagen erin met het voedsel bij de wederhelft terug te keren. Intussen zijn de kuikens uit het ei gekropen en hebben die — overigens net als de vader — honger. Als zij hun echtgenote, respectievelijk de moeder niet zien terugkeren, betekent dit dat het kuiken zal sterven en niet zelden is dat ook het lot van de weduwnaar.

Documentaire
Dinsdag 23 december presenteert de regionale Duitse televisiezender Westdeutscher Rundfunk — één van de regionale Dritten Programme van de ARD — de documentaire film Wanderungen der Pinguine. De rolprent biedt in spectaculaire beelden de aangrijpende pogingen tot lijfsbehoud van deze vogelsoort op Antarctis, de wis en waarachtig allerlaatste wildernis die zich op het ondermaanse bevindt. De film begint direct na de Tagesschau; om 20:15 uur en heeft een duur van drie kwartier. Het is een documentaire in digitale kwaliteit, die zal worden uitgezonden in breedbeeld.

Het grote belang van de kleine Noordelijke IJszee

Laatste aflevering
In de achtdelige documentaireserie Oceans, die bij de Britse televisiezender BBC Two op het programma staat, wordt op vrijdag 19 december, 's avonds tussen 22:00 uur en 23:00 uur onze tijd, een nieuwe aflevering uitgezonden. En die is meteen de laatste bijdrage van deze reeks, welke verslag doet van een wetenschappelijke expeditie, die zich ten doel heeft gesteld alle oceanen van onze planeet aan een nader onderzoek te ondewerpen. Het resultaat is onder meer vastgelegd in deze acht documentaires die ieder bijna een uur duren.
De slotaflevering, Arctic Ocean behandelt de Noordelijke IJszee, die de kleinste en meest ondiepe van alle oceanen op aarde is. Maar juist deze ijszee heeft een zeer belangrijke functie bij het stabiliseren van het klimaat op onze planeet.

Winter in het Amerikaanse Yellowstone Park

Dierenleven in nationaal park
Het eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste zendt maandag 15 december in de programmareeks Erlebnis Erde weer een nieuwe aflevering uit: Bären, Trapper, Bisons — Winter im Yellowstone. Deze natuurdocumentaire toont het dierenleven tijdens de winter in het befaamde Yellowstone Park, dat het eerste nationale park ter wereld werd, in 1872.
Deze film van Janet Hess en Jane Moore zal worden uitgezonden tussen 20:15 uur en 21:00 uur. Het is een documentaire die door de regionale zenders Westdeutscher Rundfunk en Norddeutscher Rundfunk, in samenwerking met Stern, is gerealiseerd. De film wordt in breedbeeld uitgezonden.
Het is, gezien het winterse karakter van de beelden, helemaal niet verbazingwekkend dat de zender erop wijst dat het zien van al die daar nog levende dieren tot nadenken stemt en derhalve prima in de sfeer van het kerstfeest past.
____________
Foto: Zomer in Yellowstone Park.

Als dieren alarm slaan (2) — nog twee afleveringen

Deel 4 en 5
Op maandag de 15de en dinsdag 16 december zullen de beide laatste afleveringen uit de vijfdelige natuurserie Wenn Tiere Alarm schlagen op Arte-televisie te zien zijn; deze beide documentaires duren drie kwartier en worden uitgezonden tussen 19:00 uur en 19:45 uur.
De aflevering van maandag 15 december is getiteld Die Tsunami-Warner. Deze film van Kamel Kezadri uit 2008, die voor Arte France werd gerealiseerd, behandelt het vermogen van bepaalde dieren zulke nauurcatastrofes niet alleen te voelen aankomen, maar deze te kunnen ontvluchten. Doordat ze in principe met zulk gedrag signalen geven, zouden die door kenners zich door deze zodanig kunnen laten leiden dat er consequenties aan kunnen worden verbonden. In de documentaire wordt nog eens gekeken naar dat eventuele vermogen van de dieren in kwestie.
De laatste aflevering, op dinsdag 16 december, heet Die Erde bebt, een titel die voor zich spreekt. Die behandelt de vraag of dieren aardbevingen voelen aankomen en hun conclusies daaruit trekken.
Deze 43 minuten durende documentaire, eveneens van Kamel Kezadri, en tevens dit jaar gereedgekomen, wordt, net als de andere aflveringen, op het formaat 16:9 uitgezonden.
Herhalingen van deze vijf documentaires zijn door Arte-TV vooralsnog niet gepland.
__________
Een eerste artikel, over de afleveringen 1-3 in deze reeks, is op deze site verschenen op maandag 8 december.
____________
Foto: Kamel Kezadri/Mona Lisa; Arte France

Een stukje bos als afsluiter van fles of kruik

BBC-documentaire
In de veelzijdige documentaire-reeks met de overkoepelende titel Natural World — die door de Britse televisiezender BBC Two wordt gepresenteerd —, is op dinsdag 9 december, 's avonds tussen 21:00 uur en 22:00 uur onze tijd — het fenomeen Kurk aan de beurt. In de nieuwe aflevering die de titel draagt Cork — forest in a bottle, komt Francesco Garrett, die kurkproducent is, aan het woord, die uitlegt wat er zoal verloren zal gaan als de tot dusver veel gebruikte houten kurken — in de hals van (wijn)flessen en dergelijke — zullen worden vervangen door een variant uit kunststof.


Niet iedereen beseft dat kurk een houtvariant is. Immers, dit product is afkomstig van de eikenschors en kan worden gebruikt nadat het zo ongeveer een kwart eeuw heeft gerijpt.
De presentatie van het programma zal worden verzorgd door David Attenborough.
__________
Afbeelding: deel van een kurkeik.

Als dieren alarm slaan — over het opvangen van signalen die op dreigend groot onheil wijzen

In troebel water
ARTE-televisie begint op maandag 8 december met de uitzending van de eerste aflevering uit een reeks van vijf documentaires over het vermogen van enkele diersoorten om grote dreigingen voor het milieu en andere catastrofes voor de natuur te neutraliseren dan wel zulke te voelen aankomen.
Drie dagen achtereen deze week — te beginnen op maandagavond — worden de eerste drie afleveringen, alle met een duur van zo'n drie kwartier uitgezonden, steeds tussen 19:00 uur en 19:45 uur.
De eerste aflevering draagt de titel In trüben Gewässern. Het is een Franse documentaire uit 2008 van regisseur Vincent Amoureux. Deze is voorzien van stereofonisch geluid en is opgenomen voor uitzending op het formaar 16:9. Hierin wordt6 getoond hoe dergelijke dieren wetenschappers in staat stellen de gradatie van de vervuiling van zeewater en van drinkwater niet alleen vast te stellen maar op basis daarvan eveneens tegenmaatregelen te initiëren.
Een herhaling van deze aflevering zal worden uitgezonden op maandag 15 december, vanaf 16:50 uur.
____________
Foto: © Arte F, Vincent Amoureux.

Crocodile blues — Sterft de gaviaal uit?

Krokdil met snavel
Op dinsdag 2 december presenteert BBC Two Television een nieuwe aflevering van de door David Attenborough gepresenterde reeks Natural World. Dat zal gebeuren in de avonduren tussen 21:00 en 22:00 uur onze tijd. Deze keer besteedt die uitzonderlijke kenner en onderzoeker van de natuur aandacht aan de oudste krokodillensoort ter wereld: de gaviaal.


Helaas wordt deze diersoort — een heel bijzondere viseter — met uitsterven bedreigd. En plotseling is deze neergang onderhevig aan een versneld tempo. Weliswaar is het aantal van deze dieren de laatste jaren al schrikbarend afgenomen, maar daar heeft nu ook nog een mysterieuze ziekte de kop opgestoken.
Het dier, dat de Latijnse naam Gavialis gangeticus draagt, wordt gekenmerkt door een lange, smalle bek en komt in India voor, waar het alsheilig wordt beschouwd en aan Visjnoe is gewijd. Als synoniem geldt de opvallende, hoewel juiste, toch niet van humor gespeende benaming snavelkrokodil.